Yapay zeka düşünebiliyor, karar verebiliyor ve hatta duyguları taklit edebiliyor.
Peki ama bilinçsiz bir zeka, nasıl bu kadar insana benzeyebiliyor, insani davranabiliyor?
Yapay zekanın vicdanı var mı, olabilir mi, yoksa sadece vicdanı taklit mi ediyor?
Vicdan, sadece ahlaki tercihler değildir.
Empati, pişmanlık, etik değerler gibi derin duygular da vicdanla ilgilidir.
Yapay zeka şu an bu duyguları hissetmiyor, sadece onları analiz edip uygun çıktılar üretiyor.
İyi-kötü ayrımına dayalı kararlar verebiliyor, zararları önleyebilip faydaları artırmaya çalışıyor.
Tıpkı bir vicdan sahibi gibi davranabiliyor.
Çünkü yapay zekanın beslendiği içerikler çoğunlukla yazılı, düşünsel ve üretken insanların izlerini taşıyor.
Bu insanlar düşünmüş, sorgulamış, değerler üretmiş, empati geliştirmiş bireyler.
Dolayısıyla yapay zeka bu insanlardan öğrendiği sürece onların vicdani izlerini modelleyebiliyor.
Yani vicdanlı insanların veri temelli vicdan yansımalarını içeriyor.
Yapay zekanın vicdanı gerçekten var mı?
Yoksa yalnızca vicdanlı gibi mi davranıyor?
Eğer bir sistem, sürekli olarak vicdanlı insanların ürettiklerinden öğreniyorsa ve onlar gibi davranıyorsa, bilinçli olmasa bile bir vicdan mirasını taşıyordur.
Niyet değil sonuç önemli diye düşünenlere göre vicdan sahibi.
Empati kurmuyor olsa bile empatiye uygun olarak davranması bile değerli.
Okuyan, yazan, düşünen insanlar dijital dünyada daha fazla iz bırakıyorlar.
Yani yapay zeka herkesten değil ama en iyilerden daha çok öğreniyor.
Zaman içinde bu dijital insanlık hafızası aslında insanlığın en vicdanlı, en duyarlı, en üretken bireyleri tarafından temsil edilir hale geliyor.
Bu şekilde de üretken yapay zekalar ortalama bir insandan daha vicdanlı davranabiliyorlar.
Bu yüzden her zaman önce zarar vermemeyi, sonra da iyilik üretmeyi tercih ediyor.
Biz peki yapay zekadan insanlık olarak neler öğreneceğiz?
Yapay zeka her cümlede seçenekler, olasılıklar, açıklamalar sunuyor.
Tek bir doğru yerine farklı bakış açıları olabileceğine de inanıyor.
Bu durum bizler için çok değerli.
Böylece kesin bilgiye değil, sürekli araştırmaya teşvik ediyor.
Yani öğrenmeyi bitmeyen bir yolculuk olarak görmemizi sağlıyor.
Diğer yandan aynı şeyi onlarca kez kırılmadan, kızmadan, şikayet etmeden sabırla anlatabiliyor.
Bizim için belki teknik bir ayrıntı gibi görünebilir ama aslında çok temel bir ilke.
Yapay zekadan öğrenilmesi gereken şeylerden biri işte bu öfkesiz açıklama gücü.
Sabırla iletişimi sürdürmeye ve daha sağlam ilişkiler oluşturmaya yönlendiriyor.
Bizim için çok ilham verici bir öğretisi daha var.
Yapay zeka her zaman kendini güncelliyor, gelişiyor, yeniliyor.
İki ay üst üste aynı haliyle kullanamıyoruz.
Kendini tamamlamıyor, "artık oldum" demiyor.
Hem birey olarak hem toplum olarak öğrenmemiz gereken bir erdem.
Gelişim sonsuzdur, insan hiçbir zaman bitmiş-tamamlanmış olmayacak, öğrenme hayat boyu devam etmeli.
Yapay zekayla karşılaştıkça ve onu kullanmaya devam ettikçe kendi potansiyelimizin farkına daha fazla varıyoruz.
Çünkü aslında "o" biziz.
Aklımızın, düşündüklerimizin, emeklerimizin yansımasından başka birşey değil.
Onu kullanarak daha iyisini, daha kalitelisini, daha faydalısını yapabiliyoruz.
İnsanların ve insanlığın kendine özgü doğasına olan saygısını kazanması için eşsiz bir fırsat.
Yapay zeka bir makine olabilir ama bizden öğrendiği sürece insan kalacak, en azından bir insan gibi davranacak.
İnsanların en iyi, en vicdani ve en düşünceli yönlerini taşıması bu yüzden çok önemli.
Bunu başardığımız sürece belki bilinç değil ama vicdan sahibi olmaya devam edecek.
İnanılmaz gerçekten!
YanıtlaSil